Macca là loại hạt dinh dưỡng bậc nhất trong tất cả các loại hạt khô. Vì vậy việc tìm hiểu về các cách thu hoạch loại hạt này được nhiều người quan tâm. DaLaVi chia sẽ cho bạn tìm hiểu rõ hơn về các cách để thu hoạch loại hạt “Nữ hoàng” này. Cùng theo dõi bài viết nhé! 

1. Thời điểm thu hoạch

Điều đầu tiên, người trồng tuyệt đối nên tránh thu hoạch khi quả Macca đang non, mà chỉ nên chọn thời điểm quả đã chín. Hầu hết các quả khi chín sẽ tự rụng, tự nứt vỏ ít nhiều, giúp nhân công dễ dàng tách vỏ thay vì phải dùng máy cưa. Vào mùa thu hoạch, người dân thường dọn vệ sinh sạch sẽ xung quanh vườn cây, cào sạch cỏ, rác để việc thu hoạch được thuận lợi. Thường ở Việt Nam, vào cuối tháng 8 đến giữa tháng 9 thì quả bắt đầu chín. Tại Tây Nguyên, thời vụ thu hoạch quả Mắc ca thường là tháng 7 – 9, chủ yếu là tháng 8 – 9. 

Thời điểm thu hoạch macca

Dấu hiệu nhận biết là khi bạn đã thấy bên trong vỏ ngoài của quả có những chấm đen lốm đốm, vỏ bắt đầu nứt và rụng dần xuống đất chính là thời điểm có thể thu hoạch. Bạn có thể hái lượm trên cây hoặc nhặt dưới mặt đất. Người nông dân sẽ thu hoạch trong khoảng thời gian 4 tuần, nhất là khi thời tiết ẩm ướt và vỏ đã lộ những vết nứt ra ngoài, nếu thu hoạch chậm sẽ giảm chất lượng hương vị của hạt

2. Cách thức thu hoạch Macca

Bạn biết không hiện tại ở Việt Nam thì Tây Nguyên và Tây Bắc chính là hai khu vực được thiên nhiên ưu ái ban tặng cho khí hậu và điều kiện thích hợp để trồng cây Macca. Và giống như nhiều loại nông sản khác hạt Macca cần đảm bảo có phương pháp thu hoạch đúng đắn thì mới có thể đảm bảo chất lượng của nó

2.1. Chuẩn bị thu hoạch

Thời điểm một tháng trước khi hạt Macca bắt đầu chín và rụng thì yêu cầu người dân phải làm cỏ sạch hết trên vườn, phải dọn sạch cành lá cũng như các tạp chất khác. Những hạt non bị rụng, hạt sâu hại cũng cần được dọn sạch sẽ không làm ảnh hưởng đến chất lượng hạt mới khi rụng.

Trước vụ mùa thu hoạch khoảng 4 tháng thì bà con nông dân cũng không được sử dụng vật liệu hữu cơ chưa hoai mục hay phân chuồng trên cây. Vì điều này gây giảm an toàn thực phẩm vì hạt bị nhiễm bẩn vi sinh vật.

Về dấu hiệu để nhận biết quả Macca chín đã có thể thu hoạch được thì chúng ta kiểm tra mặt trong vỏ quả và mặt ngoài vỏ hạt. Khi đó vỏ trong của quả sẽ chuyển từ màu trắng sang màu nâu và vỏ mặt ngoài vỏ hạt sẽ chuyển từ màu nâu nhạt sang màu nâu thẫm thì lúc đó quả Macca đã bắt đầu sắp chín và rụng.

2.2. Thu hoạch quả macca rụng dưới đất

Theo từng giống trồng, điều kiện chăm sóc và sinh thái thì thời điểm chín và rụng của quả Macca không giống nhau. Nếu những cây ra hoa tháng 1 đến tháng 3 thì thường tháng 7 đến tháng 9 sẽ thu hoạch quả. Còn nếu như ra hoa vào tháng 9 tháng 10 thì sẽ thu hoạch quả vào khoảng tháng 2 đến tháng 3.

Khoảng 1 tuần sẽ thu hoạch quả một lần và chúng ta cần bố trí lịch thu quả hạt Macca phù hợp để hạt Macca không bị nấm mốc. Nếu điều kiện thời tiết ẩm ướt trong thời gian dài hoặc là ở nơi hạt bị nắng chiếu thì khoảng cách ở giữa hai đợt thu hoạch sẽ ngắn hơn.

Khi quả Macca rụng cần sớm đem về để tránh bị ảnh hưởng chất lượng vì sự tấn công của nấm mốc hoặc sự ôi hóa của dầu trong hạt thậm chí là hạt bị nảy mầm nếu nằm lâu dưới đất.

2.3. Thu hoạch quả Macca trên cây

Nếu như quả Macca không tự rụng xuống gốc thì quả của nó sẽ được đập hoặc là rung đến khi rơi xuống đất hoặc là rơi xuống lớp bạc lót ở dưới tán cây. Bà con cũng cần chú ý vì nếu thu hoạch muộn sẽ dẫn đến hạt bị nảy mầm trên cây và không dùng làm thực phẩm hạt Macca được.

Sau khi đã thu hoạch quả Macca về thì cần tách vỏ lấy hạt Macca trong vòng 24 giờ và làm khô tạm thời để tránh hiện tượng nhân hạt sẽ lên men hoặc bị hư thối. Ngoài ra nếu như trong khoảng thời gian 24 giờ không bóc kịp vỏ quả Macca cần trải đều lớp mỏng và quạt giúp thoáng khí, tránh ánh nắng trực tiếp. Việc tách vỏ cũng rất dễ chỉ cần dùng chày hoặc thanh gỗ có cạnh sắc đập nhẹ vào là quả sẽ nứt vỏ. Không nên đập mạnh thì vẽ khiến cho hạt Macca bị nứt.

Hạt macca

3. Xử lý sau khi thu hoạch hạt Macca

Nếu sau khi thu hoạch, hạt tiếp tục dùng để làm giống ươm cây, người công nhân không cần sấy khô, có thể gieo hạt ngay vào các luống cát mà không cần bóc vỏ để hạt nảy mầm. Hạt dùng làm giống nếu gieo muộn sẽ giảm khả năng nảy mầm. 

Sau thu hoạch bạn cần tách vỏ quả Mắc ca ngay trong 24 giờ, không bỏ trong các túi kín gây lên men, giảm chất lượng của hạt. Người nông dân sẽ loại bỏ ngay những hạt đã nấm mốc hỏng, tránh để lây lan sang các hạt khác. Với số lượng ít, họ chỉ cần dùng thanh gỗ có cạnh hơi sắc để đập nhẹ vào vỏ trái là tự nứt. Trong một giờ, một người có thể tách được 30kg hạt, vậy nên với quy mô trại 1 ha thì 1 người lao động là đủ để xử lý hết việc thu hoạch hạt vì loại hạt này cho thu hoạch đều trong vòng 1 tháng. Đối với số lượng nhiều, họ sẽ sử dụng máy xát vỏ. 

Tiếp theo là công đoạn phơi sấy và phân loại hạt theo kích cỡ, trong đó có 2 phương thức phơi sấy gồm:

Cách 1: Do có lượng dầu cao tới 78%, người thu hoạch không phơi trực tiếp dưới ánh nắng mặt trời mà làm những hộp gỗ mỏng, có lỗ thông thoáng để xếp chồng lên nhau. Sấy nhẹ trong 2 – 3 ngày, độ ẩm sẽ từ 30% sau khi tách hạt còn 10%, đủ tiêu chuẩn để xuất bán cho nhà máy hoặc giữ được 6 tháng. Người nông dân thường sẽ rải 2 lớp hạt trong hộp gỗ để gió dễ dàng lưu thông hơn, phía dưới đáy hộp lót lưới mắt cáo.

Cách 2: Cùng với hộp gỗ trên, người nông dân bọc xung quanh là vải bạt. Theo đó, họ sẽ đặt máy hút gió điện ở tầng trên cùng, tầng dưới cùng cách mặt đất 20 cm. Khi đạt độ ẩm 10%, họ sẽ mang bán cho các đại lý thu mua càng sớm càng tốt để giữ vị tươi ngon của hạt.

Việc phân loại hạt cũng rất quan trọng vì liên quan trực tiếp tới giá bán. Người nông dân thường chia theo kích cỡ từ to, trung bình đến nhỏ. 

Có thể thấy rõ ràng công đoạn thu hoạch hạt Macca đơn giản nhưng cũng cần phải tuân thủ đầy đủ đảm bảo rằng mang đến sản phẩm hạt Macca chất lượng. 

Hy vọng bài viết trên đây đã cung cấp cho bạn những thông tin cần thiết về việc thu hoạch Macca.